Te dhena historike

 

Zhvillimi historik  I komunes Guri I Zi daton shume heret .Nga te dhenat e mbledhura jane pikerisht banoret e hershem te gjetur ne shpellen e Gajtanit si me te hershem ne Shqiperi.Kjo periudhe perkon me kohen e paleolitit rreth 1000 shekuj perpara.Pjese e zbulimeve dhe e studimeve ne kete zone jane fosilet e kafsheve prehistorike shume te rralla,tashme te zhdukura.

Ne rruge paralele jane zhvilluar zbulime te shumta arkeologjike,ku mund te permendim dy prej tyre me vlere te vecante,te cilat konsistojne ne dy statuja te gjetura ne fshatin Guri Zi dhe Juban qe datojne ne shekujt VI-IV pr.K .Por duhet permendur se ato sot gjenden ne muzete e Luvrit dhe Londres e konsiderohen si vlera te rralla per Evropen.

Gjithashtu nderkohe ne fshatrat Gajtan,Rrens ,Juban e Guri I Zi kane patur zbulime te mbi 60 monedhave antike  te 20 prerjeve te ndryshme gjate viteve 300-161 pr.K.